การประเมินสมรรถนะการอยู่ในสังคมโลกใน PISA 2018 มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาว่านักเรียนได้รับการเตรียมพร้อมให้มีความสามารถเพียงใดที่จะอยู่ในสังคมพหุวัฒนธรรม การประเมินเก็บข้อมูลจากการให้นักเรียนทำแบบสอบถามและแบบทดสอบ โดยมีประเทศ เข้าร่วมเก็บข้อมูลจากแบบสอบถาม จำนวน 66 ประเทศ และมีประเทศ ที่เข้าร่วมเก็บข้อมูลทั้งจากแบบสอบถามและแบบทดสอบ จำนวน 27 ประเทศ รวมทั้งประเทศไทยด้วย
PISA 2018 เป็นรอบที่การประเมินด้านการอ่านกลับมาเป็นการประเมินหลักอีกครั้ง ซึ่งได้มีการปรับกรอบโครงสร้างการประเมินด้านการอ่านเพื่อให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงตามบริบทหรือสถานการณ์ของการอ่านของโลกในปัจจุบันที่เป็นดิจิทัล ซึ่งสอดคล้องกับรูปแบบการประเมินของ PISA ที่ทำแบบทดสอบด้วยคอมพิวเตอร์ โดยมีเป้าหมายเพื่อประเมินความสามารถด้านการอ่านของนักเรียนอายุ 15 ปี ในสภาพแวดล้อมที่เป็นดิจิทัลแต่ก็ยังคงสามารถวัดแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงความสามารถด้านการอ่านของนักเรียนเทียบกับอดีตที่ผ่านมาถึงสองทศวรรษ
PISA 2015 นอกจากวัดความฉลาดรู้ด้านวิทยาศาสตร์เป็นหลักแล้ว ยังมีการวัดความสามารถของนักเรียนในการแก้ปัญหาแบบร่วมมือ (Collaborative Problem Solving) หรือเรียกสั้น ๆ ว่า CPS ในสถานการณ์ที่ต้องทำงานร่วมกันเป็นกลุ่ม ซึ่งเป็นทักษะที่จำเป็นทั้งต่อการทำงานและการใช้ชีวิตในสังคมในปัจจุบัน ในรายงานนี้ได้ชี้ปัจจัยที่มีผลต่อระดับความสามารถของนักเรียนในการแก้ปัญหาแบบร่วมมือ
PISA 2015 เก็บข้อมูลด้านต่าง ๆ ของระบบโรงเรียน จากรายงานของนักเรียน ครู และครูใหญ่ เกี่ยวกับระบบโรงเรียน วิธีการหรือแนวปฏิบัติ ตลอดจนสิ่งแวดล้อมทางการเรียน ทำให้สามารถให้ข้อมูลด้านวิธีการปฏิบัติของระบบโรงเรียนที่ประสบความสำเร็จ ข้อมูลอีกด้านหนึ่งที่สำคัญมากในระบบโรงเรียนคือทรัพยากร ทั้งในด้านงบประมาณและการลงทุนทางการศึกษา ซึ่งจะชี้ว่า ระบบโรงเรียนที่ประสบความสำเร็จนั้นเขาทำกันอย่างไร
PISA 2015 มีประเทศที่เข้าร่วมโครงการ 72 ประเทศ/เขตเศรษฐกิจ และเป็นครั้งแรกที่จัดให้มีการสอบด้วยคอมพิวเตอร์ (Computer-based assessment หรือ CBA) เต็มรูปแบบ สำหรับประเทศไทยได้เก็บข้อมูลเมื่อเดือนสิงหาคม 2558 จากนักเรียนกลุ่มตัวอย่างอายุ 15 ปี จำนวน 8,249 คน ใน 273 โรงเรียนของทุกสังกัดการศึกษา เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลเป็นแบบทดสอบที่ประเมินความสามารถในการใช้ความรู้และทักษะด้านการอ่าน วิทยาศาสตร์ และคณิตศาสตร์ นอกจากนี้ยังมีการเก็บข้อมูลจากแบบสอบถามนักเรียนและผู้บริหารโรงเรียน
ประเทศไทยได้เข้าร่วมโครงการมาตั้งแต่ครั้งแรก (PISA 2000) ข้อมูลชี้ว่าหลังการเปลี่ยนแปลงการปฏิรูปการศึกษาเมื่อ พ.ศ. 2542 ประเทศไทยมีผลการประเมินที่ต่ำลงอย่างต่อเนื่องใน PISA 2003 และ PISA 2006 แต่ความตกต่ำได้หยุดลงใน PISA 2009 และประเทศไทยได้เห็นแนวโน้มผลการประเมินที่สูงขึ้นอย่างชัดเจนใน PISA 2012
การประเมินผลนักเรียนร่วมกับนานาชาติ PISA 2009 ครั้งนี้เป็นการเริ่มต้นของรอบสอง และให้น้ำหนักแก่การประเมินการอ่านเป็นสำคัญ หรือเรียกได้ว่าเป็นการประเมินการอ่านซ้ำเป็นรอบที่สองเพื่อติดตามดูว่าในเวลาที่เปลี่ยนไป นักเรียนมีการเปลี่ยนแปลงมากน้อยเพียงใด
รายงานนี้ ในสองส่วนแรกเป็นผลการประเมินโดยสรุปประเด็นหลักๆ ที่สำคัญเพื่อการบริหารของนักเรียนไทยและนักเรียนนานาชาติตามลำดับ ส่วนที่สามเป็นสาระและภูมิหลังของโครงการ และในส่วนที่สี่ จะรายงานปัจจัยประกอบที่เพิ่มเติมจากผลการประเมินหลัก
การประเมินผลการแก้ปัญหาเป็นการประเมินผลนานานชาติครั้งแรก ที่มีการประเมินสมรรถนะที่ใช้จริงในชีวิต นักเรียนไทยสามารถแสดงออกถึงสมรรถนะนั้นๆ เพียงพอสำหรับชีวิตในอนาคตหรือไม่ คือสาระสำคัญของรายงานฉบับนี้
PISA 2003 ได้รายงานถึงการเปลี่ยนแปลงของผลการประเมิน พร้อมทั้งชี้ถึงปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลต่อคุณภาพการเรียนรู้ ซึ่งระบบการศึกษาได้รับรับ และตอบรับความท้าทายในการที่จะทำให้การศึกษามีคุณภาพเทียมทันกับประเทศที่ประสบความสำเร็จในการจัดการศึกษา
